Verzetsgroepen in Nederlands Limburg, 1940-1945

Wat was eigenlijk verzet in de Tweede Wereldoorlog? Hoe haalden ze het in hun hoofd, zo gevaarlijke dingen te doen? Wat waren dat voor dingen? De antwoorden op die en vergelijkbare vragen zijn bij iedere groep en bij ieder individu verschillend. Toch is het mogelijk, een paar algemene antwoorden te geven.
Het gaat hieronder om georganiseerd verzet. U zult zien hoe verschillend die groepen waren, qua werkwijze, effectiviteit, motivatie, samenstelling enz.
De verzetsgroepen met de meeste medewerkers waren vooral bezig met hulpverlening aan mensen die door de Duitsers werden gezocht. Dat begon al vroeg met hulp aan ontsnapte Franse krijgsgevangenen. Later kwamen daar neergestorte geallieerde vliegtuigbemanningen en Joden bij. Er kwamen ook verzetsmensen zelf in de problemen en moesten onderduiken.
Er wordt wel eens gezegd, dat dat geen verzet was omdat het militair niet van betekenis was. Dat klopt in ieder geval voor de hulp aan vliegeniers niet. Maar ook met puur humanitair verzet, wat het redden van vervolgden toch is, brachten die verzetsmensen hun eigen leven in gevaar.
Die hulp bestond in het op weg naar huis brengen van geallieerde vluchtelingen en het helpen onderduiken van de anderen.
Maar er werd ook, op kleinere schaal, verzet gepleegd met een militair doel, vooral na de landing van de geallieerden in Normandië. Dat waren sabotageacties en vooral inlichtingen. Dankzij het verzet waren de geallieerden nauwkeurig op de hoogte waar en hoe de Duitsers zaten. Gewapende groepen hebben in Nederland bijna geen rol gespeeld tijdens de bevrijding. Pogingen om een guerrilla-leger op te bouwen, zijn mislukt, ook in Belgisch Limburg. Onze natuurgebieden zijn daarvoor te klein.

De groepen die in het Limburgse verzet een rol speelden (1), als ook groepen, waarvan sommigen (soms ook velen) tot het verzet behoorden (2).

1– “Aussenministerium”
1– BS (Binnenlandse Strijdkrachten)
1– Communisten & sympathisanten
1– De buitenrand van Limburg
1– Duikhoofden
1– Dutch-Paris
1– Engelandvaarders
1– Geheim Leger (B)
1– Groep Dresen
1– Groep Erkens
1– Groep Smit
1– Hulp aan joden
1– Hulp aan ontsnapte krijgsgevangenen
1– Inlichtingenwerk
1– Joden in het verzet
1– Knokploegen (K.P.)
1– Koeriers van het verzet
1– Netwerk Bongaerts
1– NV
1– Onderduikershulp L.O.
1– Ondergrondse pers
1– Ongeorganiseerd verzet
1– Pilotenhelpers
1– Raad van Verzet (RVV)
1– Verzetsherdenkingskruis
1– Verzetsvrouwen
1– Vredescarillon
1– Vroeg verzet
1– Witte Brigade (België)
1– Zwarte Plak
2– Ambtenaren
2– April-Mei-stakingen, 1943
2– Burgemeesters
2– Crisis Controle Dienst (CCD)
2– De geestelijken
2– Dwangarbeid
2– Kunstenaars
2– Onderduikers
2– Ordedienst (O.D.)
2– Politie
2– Studenten